Madem Ele Gel Bele...
Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.

Madem Ele Gel Bele...

Tarif Derken...
 
AnasayfaLatest imagesKayıt OlGiriş yapBakkal Defteri

 

 >>>HARİTALARDA YERYÜZÜ ŞEKİLLERİNİ GÖSTERME YÖNTEMLERİ, İZOHİPS HARİTALARIN ÖZELLİKLERİ VE HARİTALARDAN YARARLANMA <<<

Aşağa gitmek 
YazarMesaj
Fenerli
Süper Admin
Süper Admin
Fenerli


Erkek
Mesaj Sayısı : 86
Yaş : 33
Rep Puanı : 1
+ Rep : 266
Kayıt tarihi : 07/03/09

>>>HARİTALARDA YERYÜZÜ ŞEKİLLERİNİ GÖSTERME YÖNTEMLERİ, İZOHİPS HARİTALARIN ÖZELLİKLERİ VE HARİTALARDAN YARARLANMA <<< Empty
MesajKonu: >>>HARİTALARDA YERYÜZÜ ŞEKİLLERİNİ GÖSTERME YÖNTEMLERİ, İZOHİPS HARİTALARIN ÖZELLİKLERİ VE HARİTALARDAN YARARLANMA <<<   >>>HARİTALARDA YERYÜZÜ ŞEKİLLERİNİ GÖSTERME YÖNTEMLERİ, İZOHİPS HARİTALARIN ÖZELLİKLERİ VE HARİTALARDAN YARARLANMA <<< I_icon_minitimePtsi Mart 23, 2009 2:41 pm

HARİTALARDA YERYÜZÜ ŞEKİLLERİNİ GÖSTERME YÖNTEMLERİ, İZOHİPS HARİTALARIN ÖZELLİKLERİ VE HARİTALARDAN YARARLANMA



1. RENKLENDİRME YÖNTEMİ



Fiziki haritalarda yeryüzü şekillerini daha belirgin gösterebilmek için yükselti basamakları renklerle ifade edilir. Renklendirme işlemi, aşağıdaki tabloda gösterildiği gibi olur:



Yükselti basamakları (m)

Kullanılan Renkler



0-200

Yeşil



200-500

Açık Yeşil



500-1000

Sarı



1000-1500

Turuncu



1500-2000

Açık Kahverengi



2000 ve üzeri

Koyu Kahverengi



Fiziki haritalarda beyaz renkler buzulları ya da kalıcı karları gösterirler. Göl, deniz ve okyanuslar ise mavi renkle gösterilmektedir. Mavinin tonu koyulaştıkça derinliğin arttığı anlaşılır. Renklendirme yöntemi, günümüzde en çok kullanılan yöntemlerdendir.





2. GÖLGELENDİRME YÖNTEMİ



Yerşekillerinin bir yönden ışıkla aydınlatıldığı düşünülür. Buna göre, ışık alan yerler açık, gölgede kalan yerler koyu renkte boyanır. Haritacılıkta daha çok yardımcı bir yöntem olarak kullanılır.





3. TARAMA YÖNTEMİ



Eğim ile orantılı olarak kalınlıkları artan çizgilerle yerşekilleri gösterilir.



Tarama yönteminde, eğim fazla ise çizgiler kalın, kısa ve sık olur. Eğim az ise çizgiler ince, uzun ve seyrek olur. Düz alanlar ise taranmayarak boş bırakılır. Fazla kullanılmayan bir yöntemdir.





4. KABARTMA YÖNTEMİ



Yeryüzü şekillerinin belirli bir ölçek dahilinde küçültülerek oluşturulan maketleridir. Bu yöntem, yerşekillerinin gerçeğe en uygun olarak gösterilmesini sağlar. Ancak, kabartma haritaların yapılışı ve taşınması zor olduğundan kullanım alanı dardır.





5. İZOHİPS (EŞ YÜKSELTİ) YÖNTEMİ



Deniz seviyesinden itibaren aynı yükseklikteki noktaların birleştirilmesiyle elde edilen eğrilere izohips eğrileri denir.



İzohipslerin özellikleri şunlardır:



İç içe kapalı eğrilerdir.

Yeryüzü şekillerinin yükseltilerini ve biçimlerini canlandırırlar.

Sıfır (0) m izohipsi deniz seviyesinden başlar. Kara ile denizin birleştiği deniz kıyısını düz bir çizgi halinde takip eder. Buna kıyı çizgisi adı verilir.

İzohips eğrileri dağ doruklarında nokta halini alır. Buralar zirve olarak tanımlanır.

İzohipsler yeryüzü şekillerinin kuşbakışı görünümünü belirler.

En geniş izohips halkası en alçak yeri, en dar izohips halkası ise en yüksek yeri gösterir.

Aynı izohips üzerinde bulunan bütün noktaların yükseltileri birbirine eşittir.

İki izohips eğrisi birbirini kesmez.

Birbirini çevrelemeyen komşu iki izohipsin yükseltileri aynıdır.

İzohipslerin sıklaştığı yerler eğimin arttığını, seyrekleştiği yerler ise eğimin azaldığını gösterir.

Çukurluklar, derinlik istikametinde ok işareti konularak gösterilir. (Krater, polye, obruk gibi)

Her izohips eğrisi kendisinden daha yüksek bir izohipsi çevreler. Ancak çukur yerlerde bunun tersi geçerlidir.

İki izohips eğrisi arasındaki yükselti farkına eküidistans (izohips aralığı) denir.

İzohipslerin sık geçtiği deniz kıyılarında kıta sahanlığı (şelfi) dar, seyrek geçtiği kıyılarda kıta sahanlığı geniştir. Başka bir ifade ile, alçak kıyılarda deniz sığ, yüksek kıyılarda deniz derindir.



Kıyıdan 200 m. derinliğe kadar olan sahaya kıta sahanlığı (şelf alanı) denir. Yüksek kıyılarda şelf alanı dar (Karadeniz ve Akdeniz kıyıları), alçak kıyılarda şelf alanı geniştir. (Ege ve Marmara kıyıları)



• Deniz seviyesine göre aynı derinlikteki noktaların birleşmesi ile elde edilen çizgilere izobat (eş derinlik) eğrileri denir. Kıyı çizgisi, izohips ile izobat eğrilerinin başlangıç çizgisidir.



Özellikleri:



İç içe kapalı eğrilerdir.

En geniş izobat eğrisi derinliği en az olan yeri, en dar izobat eğrisi ise derinliği en fazla olan yeri gösterir.

İzobatların sıklaştığı yerlerde eğim artarken, seyrekleştiği yerlerde eğim azalır.

İzobat eğrileri arası, kıyıdan derinlere doğru açık maviden koyu maviye doğru renklendirilir.



İZOHİPS HARİTALARINDA BAZI YERYÜZÜ ŞEKİLLERİNİN GÖSTERİLMESİ



1. Boyun



Tepe ve sırtlar arasında nispeten alçakta kalan düzlüklerdir.



2. Vadi



İzohipslerin zirveye doğru “ Ù ” şeklinde girinti yaptıkları yerlerdir. Vadi yamacının eğimine göre “ Ù ” şeklindeki girintinin biçimi de değişir. “ Ù ” nin açık ağzı suyun akış yönünü, kapalı kısmı kaynak yönünü gösterir.



3. Sırt



İki yamacın birleştiği, su bölümü çizgisinin geçtiği sınırdır.



4. Çanak (Kapalı Çukur)



Çevresine göre yükseltisi az olan sahalardır. Çanakların kolaylıkla tanınabilmesi için, eğim yönünde merkezi gösteren bir ok işareti konur.



5. Kıyı Çizgisi



Deniz seviyesini gösteren sıfır metre eğrisidir.



6. Delta



Akarsuların denize döküldükleri yerlerde denize doğru uzanan, üçgen şeklindeki çıkıntılardır.







HARİTALARDAN YARARLANMA



1. İzohips haritalarından profil çıkarma



Yeryüzü şekillerinin yandan görünüşüne (kesitine) profil denir. Profil şu şekilde çıkarılır:



Profili çıkarılacak olan noktaların arasına bir doğru çizilir.

Bu doğrunun kestiği izohipslerin yükselti değerleri, alt kısma çizilecek yükselti ölçeği ile kesiştirilir.

Kesişen noktalar birleştirildiğinde profil çıkarılmış olur.

Şu üç özellik kontrol edilerek profil bulunabilir.



a)Tepe sayısı b) Eğim c) Yükselti





2. İzobat haritalarından profil çıkarma



İzobat haritalarından profil çıkarma işleminde, aynen izohips haritalarından profil çıkarılırken izlenen yollar uygulanır.





3.Yükselti Bulma



İki izohips arasındaki yükselti farkı dikkate alınarak, yükseltisi bilinen yerden başlamak üzere izohipsleri sayarak, istenilen noktanın yükseltisi bulunabilir. İzohips aralığı sayısının, iki izohips arası yükselti farkına çarpımı, toplam yükseltiyi verir.





4. Yön bulma



Haritalar genellikle kuzey - güney istikametinde çizilirler. Bundan yararlanarak yön tayin edilebilir.



Ayrıca paralel ve meridyenlerden de yararlanılabilir. Bunun yanında harita üzerindeki yön okları da bize bu konuda bilgi verir.





5. Eğim bulma



Haritalardan yararlanarak, herhangi bir arazinin eğimi ölçülebilir. Herhangi iki noktanın yükselti farkının, yine aynı iki nokta arasındaki yatay mesafeye oranına eğim denir.



Yatay mesafe arttıkça, eğim azalır,

Yatay mesafe azaldıkça, eğim artar.

Eğim şu formülle bulunur:



EĞİM % = h(yükselti farkı) X 100 : L(yatay uzaklık)



h = Yükselti farkı



L = İki nokta arasındaki yatay uzaklık.
Sayfa başına dön Aşağa gitmek
 
>>>HARİTALARDA YERYÜZÜ ŞEKİLLERİNİ GÖSTERME YÖNTEMLERİ, İZOHİPS HARİTALARIN ÖZELLİKLERİ VE HARİTALARDAN YARARLANMA <<<
Sayfa başına dön 
1 sayfadaki 1 sayfası
 Similar topics
-
» >>>TÜRKİYE'DEKİ FAY HATLARI, DEPREM ALANLARI VE DEPREMDEN KORUNMA YÖNTEMLERİ <<<
» >>> PARALEL VE MERİDYENLERİN ÖZELLİKLERİ <<<
» >>>COĞRAFYANIN BÖLÜMLERİ VE ÖZELLİKLERİ <<<
» >>>TÜRKİYE’NİN DAĞLARI VE ÖZELLİKLERİ <<<
» BÖLGE, BÖLÜM, YÖRE VE ÖZELLİKLERİ

Bu forumun müsaadesi var:Bu forumdaki mesajlara cevap veremezsiniz
Madem Ele Gel Bele... :: Lise Bilgileri :: Coğrafya-
Buraya geçin: